De Loozensche Linie in ere hersteld

De Loozensche Linie is een gebied van 35 hectare langs de Vecht met een rijke (militaire) geschiedenis. Deze cultuurhistorische elementen zijn weer teruggebracht in het landschap in combinatie met water-, natuur- en toeristische doelen. Waterschap Velt en Vecht trok het project, waarbij vanaf het begin intensief is samengewerkt met de andere partijen. Daardoor ontstond een plan wat recht deed aan ieders speerpunten.

Eind jaren '90 is gewerkt aan de herinrichting van de Radewijkerbeek. Als laatste was er nog een stuk grond van Staatsbosbeheer over waar wat mee moest: de Loozensche Linie. Staatbosbeheer vroeg het waterschap als trekker van het project en samen met de gemeente Hardenberg en de provincie Overijssel werd een plan met verschillende doelen bedacht en uitgevoerd.

Ruimte voor Napoleon en water
Zo is er ruimte voor water gemaakt door een oude meander uit te graven en te koppelen aan de rivier de Vecht. Ook is een kade verlegd en een deel van de grond langs de Vecht afgegraven voor extra ruimte bij hoog water. Dit heeft 50.000 m3 aan waterberging opgeleverd. Ook is er een natuurgebied ingericht, dat tevens toegankelijk is gemaakt voor rolstoelers. Het uitgangspunt bij het herstel van de Loozensche Linie was dat alles op dezelfde plaats kwam te liggen als in de tijd van Napoleon. De uitvoering is alleen kopie is van het verleden. De wallen zijn bijvoorbeeld minder hoog en er zijn er minder rijen met palissaden als destijds. Wel zijn de contouren van het bastion en de redoutes zichtbaar gemaakt. Bovendien is er militair gerelateerde kunst geplaatst, betaald door de provincie Overijssel.

Methode
Bij het tot stand komen van het plan is een methode toegepast die lijkt op die bij een Milieueffectrapportage. De projectgroep is begonnen met een nota van uitgangspunten. Iedere betrokkene heeft hierin omschreven wat voor hem of haar de kern, het belangrijkste doel, was en welke wensen ze daarnaast hadden. Vervolgens hebben ze in drie ronden het plan uitgewerkt, waarbij er steeds getoetst werd aan die randvoorwaarden. Deze methode ervoor zorgde dat de kern overeind bleef. Zo was het op een gegeven moment makkelijker om een nevengeul aan te leggen. Maar één van de belangrijkste doelen van het waterschap was om de hoofdgeul te verleggen. Dat is uiteindelijk ook gelukt.

Geven en nemen
In dit project was het voor alle partijen in het proces geven en nemen. Dat kwam doordat er voor een relatief klein gebied zoveel doelen gerealiseerd moesten worden. Het plan kwam al werkende tot stand, in een vrij korte tijd. Zo heeft het waterschap zelf een concessie moeten doen als het gaat om het winterbed. Wilden ze de cultuurhistorie op een goede manier terug brengen, dan moesten er aarden wallen in het winterbed komen. Binnen het Ruimte voor de Rivier-programma kan dit eigenlijk niet. Maar anders hadden ze dit project niet kunnen uitvoeren, omdat de cultuurhistorie het uitgangspunt was. Uiteindelijk hebben ze een aantal mitigerende maatregelen genomen. Bijvoorbeeld door de vorm van de geul aan te passen. Maar dat geeft wel de nodige extra kosten.

Leerzaam
De Loozensche Linie was één van de eerste integrale projecten langs de Vecht. Ook was het voor het waterschap één van de eerste keren dat ze als trekker van een integraal project optrad. Voor alle betrokkenen een leerzaam traject, waarbij ze een aantal zinvolle ervaringen opdeden. Zo is de projectgroep er heel sterk vanuit gegaan dat de basis van het landschap in de bodem en in de historie zit. Daar hebben ze zich continu door laten leiden bij het inrichten van het gebied en ze hebben dit doorgevoerd tot in de haarvaten. Als je met natuur of waterberging aan de slag gaat, dan drijf je snel af van dit soort bepalende principes. Ook vond de projectgroep het erg belangrijk om veel het veld in te gaan, want op kantoor verlies je snel de verhoudingen uit het oog.

Meer informatie
https://www.vechtstromen.nl/water-beleven/mooie-plekjes/projecten/loozensche-linie/