Methoden en technieken

Onderzoek algemeen: methoden en technieken

Inhoud
Nieuwe, functionele monitoringtechnieken voor oppervlaktewater (EG Kaderrichtlijn Water)

Optische teledetectie van waterkwaliteitsparameters

Kleurenanalyse van Nederlandse wateren ten behoeve van waterkwaliteitsonderzoek

Spectroradiometrische veldmeetmethode t.b.v. monitoren optische waterkwaliteitsparameters

Algoritme ontwikkeling voor het bepalen van optische waterkwaliteitsparameters

Water Prestatie op Locatie (WPL): een monitoringsinstrument voor duurzaam water in de stad


Nieuwe, functionele monitoringtechnieken voor oppervlaktewater
(EG Kaderrichtlijn Water)

Uitvoering:

In 1999 door TNO/MEP

Beschrijving:

In 1999 is de EG kaderrichtlijn water uitgebracht, waarin het waterbeleid van de EU voor de toekomst is uitgezet. In de richtlijn wordt frequente monitoring van oppervlaktewater voorgeschreven, waarbij er ook aandacht moet zijn voor het functioneren van het ecosysteem. TNO is lid van een internationaal consortium dat in opdracht van de EG (5e kader programma) nieuwe monitoringtechnieken ontwikkelt waarmee het functioneren van het ecosysteem gemeten kan worden. Het eindproduct is een handleiding voor waterbeheerders.

Optische teledetectie van waterkwaliteitsparameters

Uitvoering:

In 1997 door Machteld Rijkeboer & Arnold Dekker(IVM), Herman Gons (NIOO-CL). Op verzoek van de STOWA en meetstrategie 2000+

Beschrijving:

Een demonstratie voor waterbeheerders aan boord van het onderzoeksschip "de IJsselmeer". Tijdens deze demonstratie werd getoond hoe optische teledetectie van de kleur van het oppervlakte water gebruikt kan worden bij het monitoren van de waterkwaliteit (m.b.t. eutrofierings onderzoek).

Deze methode wordt beschouwd als aantrekkelijk alternatief voor waterbeheerders als tussenvorm voor het nemen van watermonsters en het hieraan in het laboratorium bepalen van de waterkwaliteitsparameters enerzijds en het gebruik van vliegtuig en satelliet remote sensing anderzijds.

Rapport/artikel:

Rijkeboer M., HJ Gons & AG. Dekker (1998) Optische teledetectie van waterkwaliteitsparameters: demonstratie voor het waterbeheer. H20 15:19-21

Kleurenanalyse van Nederlandse wateren ten behoeve van waterkwaliteitsonderzoek

Uitvoering:

In 1997-1999 door Machteld Rijkeboer (IVM) op verzoek van de STOWA

Beschrijving:

Het opstellen van een optische typologie van Nederlandse wateren op grond van kleurmetingen die in 1995 verzameld zijn in ca. 100 wateren. In dit project werden o.a. de volgende waterkwaliteitsparameters gemeten: Chlorofyl concentratie, totaal zwevend stof, het organische gehalte hiervan en G440 (humus). Tegelijkertijd zijn de optische eigenschappen van de componenten bepaald en het reflectiespectrum (de kleur).

Rapport/artikel:

Rijkeboer M. & AG. Dekker (1999) Kleurenanalyse van Nederlandse wateren ten behoeve van waterkwaliteitsonderzoek. STOWA-rapport 99-12, ISBN 90 5773 044 8 Zoetermeer

Rijkeboer, M., A.G. Dekker, H.J. Gons, (1998) Subsurface irradiance reflectance spectra of inland waters differing in morphometry and hydrology. Aquat. Ecol., Vol. 31, p. 313-323.

Rijkeboer, M., A.G. Dekker, H.J. Gons,Optical classification of Dutch inland waters. [In Press] Verh. Internat. Verein. Limnol., (1999)

Implementatie van een spectroradiometrische veldmeetmethode voor het monitoren van optische waterkwaliteitsparameters

Uitvoering:

In 1999 door Machteld Rijkeboer & Reinold Pasterkamp(IVM) op verzoek van RWS-Dienst IJsselmeergebied

Beschrijving:

Het voorbereiden van de gebruik van de optische teledetectiemethode (OTM) voor het routinematig monitoren van de optische waterkwaliteitsparameters (Chl-a, TSM, OSM, Kd) in het IJsselmeergebied. Voor drie deelgebieden (Markermeer, IJsselmeer en de Randmeren) en twee seizoenen zijn rekenmodellen uitgetest dan wel ontwikkeld om vanuit kleurmetingen (reflectiespectra) de waterkwaliteitsparameters te berekenen.

Rapport/artikel:

Rijkeboer M., R. Pasterkamp & SWM. Peters (1999). Voorbereidende studie voor de implementatie van een spectroradiometrische veldmeetmethode voor het monitoren van optische waterkwaliteitsparameters. IVM\O-99/09, IVM, Amsterdam


Algoritme ontwikkeling voor het bepalen van optische waterkwaliteitsparameters in oppervlaktewater met de Optische Teledetectie meetmethode

Uitvoering:

In 2000 door Machteld Rijkeboer & Reinold Pasterkamp (IVM) op verzoek van de STOWA

Beschrijving:

Het opstellen van algoritmen (rekenmethode) om vanuit kleurmetingen (reflectiespectra) de optische waterkwaliteitsparameters te berekenen voor een aantal optische watertypen die onderscheiden zijn in het kader van de optische klassificatie van Nederlandse wateren.


Water Prestatie op Locatie (WPL): een monitoringsinstrument voor duurzaam water in de stad

Uitvoering:

In 2002 door TNO-MEP

Beschrijving:

Water speelt een steeds belangrijkere rol in de gebouwde stedelijke omgeving, zowel op stads-, wijk- als locatieniveau. Ruimtelijk is water een kwaliteitselement dat op meervoudige wijze kan worden ingezet, bijvoorbeeld voor de ontwikkeling van stadsnatuur, recreatie en verfraaiing van de locatie (buurt, blok). Anderzijds krijgt de waterketen eveneens aandacht vanwege de milieuhygiënische bezwaren die verbonden zijn aan de huidige manier van omgaan met regen- en afvalwater. Bij gemeenten en projectontwikkelaars ontbreekt het echter op locatieniveau aan heldere en eenduidige afwegingskaders en ontwikkelingstools aangaande het waterprofiel van plannen en voorgenomen maatregelen. Met een dergelijk instrument zouden de duurzaamheiddoelstellingen voor water in de planfase op transparante wijze meegewogen kunnen worden en na de realisatie kunnen worden geëvalueerd. Het doel van het door TNO-MEP te ontwikkelen duurzaamheid monitoringsinstrument voor water op locatie (WPL), is het eenduidig en transparant beoordelen van duurzaamheidsaspecten van water zoals hinder door wateroverlast, veiligheid, beleving, en economische en ruimtelijke functie, op het schaalniveau van de locatie (buurt, blok) in de planfase en na de realisatie. WPL daarnaast gebruikt worden om meer inzicht in de duurzaamheid van het watersysteem te krijgen. Het WPL instrument is bedoeld om besluitvormingsprocessen bij gemeenten en betrokkenen te ondersteunen, en vormt een communicatiemiddel tussen de aktoren in de verschillende fasen van het planproces. Bij de uitvoer van de Watertoets kan WPL als beslissingondersteunend instrument dienen voor de waterbeheerder die binnen de procedure van de watertoets advies moet uitbrengen.