Primaire keringen

Deze pagina wordt niet meer geactualiseerd. De Helpdesk Water is onderdeel geworden van het Informatiepunt Leefomgeving (IPLO). Kijk op de IPLO website voor actuele informatie.

De primaire waterkeringen bieden bescherming tegen overstromingen bij hoogwater vanuit de Noordzee, de Waddenzee, de grote rivieren Rijn, Maas en Westerschelde, de Oosterschelde, het IJsselmeer , het Volkerak-Zoommeer, het Grevelingenmeer, het getijdedeel van de Hollandsche IJssel en de Veluwerandmeren.

Daarbij gaat het met name om die gebieden, waar eventuele overstromingen die potentieel of mogelijk veel slachtoffers of grote economische schade tot gevolg hebben.

De primaire waterkeringen langs de grote rivieren, de Waddenkust, de Zeeuwse wateren en het IJsselmeer bestaan voornamelijk uit dijken. Aan de Noordzeekust wordt het water grotendeels gekeerd door duinen en zogenaamde hybride waterkeringen (zoals dijk in duin).

Het stelsel van primaire waterkeringen omvat daarnaast een aantal grote dammen en bijzondere constructies, zoals de Stormvloedkeringen in de Oosterschelde en de Nieuwe Waterweg. Ook sluizen en inlaatwerken vervullen een waterkerende functie, naast verschillende andere waterstaatkundige functies ten behoeve van de scheepvaart, het inlaten en lozen van water et cetera. Op een beperkt aantal plaatsen wordt de functie van primaire waterkering vervuld door hooggelegen gronden.

Normering

Per 1 januari 2017 is de normering van de waterveiligheid gewijzigd. Iedereen in Nederland krijgt tenminste hetzelfde beschermingsniveau tegen overstromingen. De veiligheidsnormen die we hiervoor hanteren zijn tot stand gekomen door te kijken naar de risico’s: de kans op overstromen én de gevolgen van een overstroming. Daar bovenop wordt extra en gericht geïnvesteerd in gebieden met een risico op veel slachtoffers en grote economische schade. Vitale en kwetsbare infrastructuur, zoals nutsvoorzieningen en ziekenhuizen, krijgen extra aandacht.

De normering is dus nu expliciet gebaseerd op de mogelijke gevolgen van een overstroming achter de dijk. De normeenheid is veranderd in de overstromingskans, die geldt voor dijk- (en duin-) trajecten en kunstwerken.

Waterschappen en Rijkswaterstaat zijn aan de slag om de dijken en duinen te versterken. Tot en met 2050 hebben ze daar de tijd voor. Dan is Nederland met de nieuwe normen beter beschermd tegen overstromingen. De nieuwe waterveiligheidsnormen zijn onderdeel van het nieuwe waterveiligheidsbeleid, voortkomend uit de Deltabeslissing Waterveiligheid.

Het Nationaal Basisbestand Primaire Waterkeringen

De ligging en de bijbehorende veiligheidsnormen (de dijktrajecten) van de primaire waterkeringen zijn beschreven in het Nationaal Basisbestand Primaire Waterkeringen (NBPW). Deze is via het Waterveiligheidsportaal te raadplegen en is ook beschikbaar als Open Data in de vorm van een webservice (wfs).

Het NBPW is opgebouwd uit twee bronbestanden:

  • de normtrajecten (begin- en eindcoördinaten) met de veiligheidsnorm. Deze zijn in de Waterwet opgenomen. Het Ministerie van Infrastructuur en Milieu (DGRW) is hiervan bronhouder;
  • de ligging van de waterkering (lijn). Hiervan zijn de waterkeringbeheerders bronhouder. Het Informatiehuis Water beheert het NBPW in opdracht van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu conform het beheerproces zoals beschreven in het Draaiboek Eerste Beoordeling Primaire Keringen Overstromingskans (pdf, 1.4 MB).
  • Meer informatie over het NBPW is via het Waterveiligheidsportaal te vinden. Ook kan hiervoor contact worden opgenomen met de Servicedesk IHW.
  • Het NBPW is hét bronbestand waarmee de waterkeringbeheerder de beoordeling uitvoert en de basis waarop versterkingsprojecten kunnen worden aangemeld bij het Hoogwaterbeschermingsprogramma.