Rapporten

Het project Veiligheid Nederland in Kaart (VNK2) was een initiatief van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu, de Unie van Waterschappen en het Interprovinciaal Overleg. Rijkswaterstaat voerde het project uit in nauwe samenwerking met de waterkeringbeheerders, provincies, kennisinstituten en ingenieursbureaus.

VNK2 heeft de huidige overstromingsrisico's in Nederland deanalyseerd. Met een innovatieve methode is in het project VNK2 invulling gegeven aan de risicobenadering. De dreiging van hoogwater, de sterkte en hoogte van de waterkeringen en de mogelijke gevolgen van een dijkdoorbraak zijn in samenhang geanalyseerd. Er zijn zo 58 dijkringen in Nederland geanalyseerd. Eind 2014 is het totale onderzoek afgerond.

Inzichten en toepassing

De inzichten van VNK2 maken het mogelijk om doelmatiger en kostenefficiënter om te gaan met de investeringen in waterveiligheid. Investeringen worden effectiever door gericht te investeren in de zwakste en/of risicobepalende waterkeringen. Zo kan de kans op schade, slachtoffers en maatschappelijke ontwrichting zo efficiënt mogelijk worden verkleind.

De belangrijkste inzichten van VNK2 zijn:

  • Een dijk kan bezwijken voordat hij overloopt: de dijken zijn eerder te smal dan te laag.
  • De kans op een dijkdoorbraak neemt toe met de lengte van de waterkering (lengte-effect)
  • De mogelijke gevolgen van overstromingen verschillen aanzienlijk binnen en tussen dijkringen
  • De kans op bezwijken van een dijk door piping is sterk afhankelijk van de samenstelling van de ondergrond.
  • Voor een betrouwbare berekening van de overstromingskans is het beschikbaar zijn van de juiste gegevens van belang
  • Met de verzamelde gegevens en resultaten kunnen de effecten van maatregelen eenvoudig inzichtelijk worden gemaakt.

Deze inzichten zijn/worden gebruikt bij:

  • De discussie over en afwegingen bij een mogelijk geactualiseerd wettelijk normstelsel.
  • De ontwikkeling van nieuwe wettelijke toetsmethoden voor waterkeringen en het richten van onderzoek.
  • Het prioriteren en programmeren van versterkingsmaatregelen van het nieuwe hoogwaterbeschermingsprogramma.
  • De beschouwing en afweging van strategieën en maatregelen in het kader van meerlaagsveiligheid en het Deltaprogramma.

Relatie met de wettelijke toetsing:

De veiligheidsbenadering van VNK2 is anders dan die van de huidige toetsing van primaire waterkeringen in het kader van de Waterwet. De in VNK2 berekende overstromingskansen en overstromingsrisico's laten zich dan ook niet zonder meer vergelijken met de huidige wettelijke overschrijdingskansnormen en de wettelijke toetsresultaten. In de kern komt het verschil met de huidige wettelijke toetsing op het volgende neer:

Verschil Wettelijke toetsing (WTI) en Veiligheid Nederland in kaart (VNK)

Wettelijke Toetsing

Veiligheid Nederland in Kaart

Centrale vraag

Kan de waterkering de wettelijk bepaalde maatgevende waterstand veilig weerstaan?

Wat zijn de kansen op en gevolgen van overstromingen?

Status

Wettelijke verplichting

Onderzoek

Uitkomst

Waterkering voldoet of voldoet niet

Verschillende risicomaten (overstromingskans, overstromingsrisico)

Per sectie

Per sectie en dijkring

Geen aandacht voor mogelijke gevolgen bij doorbraak

Aandacht voor gevolgen: schade en slachtoffers

Wat treft u aan in de dijkringrapporten?

Elk dijkringrapport kent dezelfde opbouw. In de managementsamenvatting staan de belangrijkste bevindingen ten aanzien van het overstromingsrisico van het betreffende dijkringgebied, gevolgd door een beschrijving van de belangrijkste kenmerken van het dijkringgebied en de wijze waarop per dijkvak per faalmechanisme de faalkansen zijn bepaald. Vervolgens wordt per mogelijke doorbraak het overstromingsverloop beschreven waarna door het combineren van de faalkansen en de gevolgen het overstromingsrisico wordt bepaald. Tenslotte wordt met een aantal gevoeligheidsanalyses de bandbreedte zichtbaar waarbinnen de resultaten kunnen variëren en wordt afhankelijk van de specifieke dijkring ingegaan op de effecten van dijkversterking en/of rivierverruiming.

Ga naar de rapporten.