Verslag webinar dynamisch kustbeheer 2020
Voor het eerst in 11 jaar zitten we niet aan kust, maar gewoon thuis. De workshop dynamisch kustbeheer vond dit jaar digitaal plaats. Jammer natuurlijk, want we staan het liefst met onze voeten in het zand. Maar ook positief: er deden 72 geïnteresseerden mee aan de webinar.
Dagvoorzitter Lieke Dekker trapte de digitale sessie af vanuit de studio in Amersfoort. Bij haar in de studio waren ook Carola van Gelder en Ludolph Wentholt. In een kwartier namen zijn ons 10 jaar mee terug in de tijd van de workshop Dynamisch kustbeheer. Ook nam ze ons mee door het verdere programma, de excursie naar de Delflandse kust, de breakoutsessies en de onderzoek updates vanuit Natuurlijk Veilig.
Excursie naar de Delflandse kust
Echt samen de natuur in kon dit jaar niet. Dan maar improviseren! In een video nam Hans Buisman van het Hoogheemraadschap Delfland ons mee naar de Delfslandse kust. Hij liet het resultaat zien van actief nietsdoen: een mooi blond duin waar eerst een klein heuveltje lag: door dynamisch beheer groeit de duin.
Hans liet zien hoe strandbebouwing duindynamiek in de weg staat. Naast strandhuisjes groeit het duin gestaag, maar achter de huisjes staat dat proces stil. Een fietspad van de provincie achter het duin zorgt ook voor een ingewikkelde situatie. Fietsers vallen door zand op het pad. Om ongelukken te voorkomen, is er riet aangeplant. Daardoor ligt er minder zand op het fietspad, maar stuift het zand ook niet door naar de achterliggende duingebieden.
In discussie in breakoutsessies
In 4 kleinere groepen spraken deelnemers verder over de digitale excursie. Groep Natuur A besprak hoe je kunt omgaan met de tegengestelde belangen van dynamiek versus natuurwaarden. Groep Natuur B besprak dynamisch kustbeheer en veiligheid. Er vond ook een discussie plaats over waterkeringen, waarin het verleggen van de legger aan bod kwam. En tot slot debatteerde de groep Recreatie over bebouwing op het strand. Interessante discussies die vooral voer waren voor meer vragen.
Ruimte voor zand
Tjisse van der Heide van het NIOZ en de Rijksuniversiteit Groningen deed onderzoek naar duindynamiek. In een video vatte hij het onderzoek samen.
Een duingebied kent veel verschillende habitats. Van de allerkleinste embryonale duinen naar de grote witte duinen, daarachter de grijze duinen waar grasland, heide en duinbos onder vallen. Hoe breed moet de kust zijn om voldoende ruimte te bieden aan planten en dieren die daar voorkomen? En hoe kunnen we meer ruimte bieden aan de natuurlijke dynamiek van de kust?
Met hoogtekaarten, satellietfoto’s en veldonderzoek bekijkt het team van Tjisse de afbraak en aangroei van duinen. Wat de optimale breedte is? Daar is Tjisse nog naar op zoek. De hoeveelheid functies die een landschap vervult, wordt groter naarmate de kust breder wordt. Tot een bepaald moment, daarna maakt meer breedte niet meer uit. Op zoek naar het afvlakpunt dus.
De relatie tussen duinbeheer en suppleties
Albert Oost van Deltares onderzocht de relatie tussen duinbeheer en suppleties. In hoeverre beïnvloedt suppletiezand de dynamiek in de duinen? Ook dat bekeken we in een video. Het team van Albert zocht uit of de zeereep meer dynamisch werd beheerd en of er daadwerkelijk dynamiek optrad.
De conclusie van het onderzoek? Op de Wadden gaat suppleren vaak samen met versterking van dynamiek in de zeereep. In de Zuidwestelijke Delta is het een ander verhaal. Daar zijn stranden veel smaller dan op de Wadden, dus suppleer je op de duinvoet. Door beplanting wordt zand gevangen in de duin en is er minder dynamiek.
De toekomst? Die is dynamisch. Albert ziet een overgang van een strak beheerde kust, naar een hele dynamische kust. Daardoor komen landschappen terug die we alleen kennen van eeuwen geleden. Albert: ‘Een verrassingspakket van de natuur.’
Bekijk hier de Factsheet Duinbeheer voor:
Tuinieren
Het tuinieren in de duinen is nog niet afgelopen. Of dat ooit gaat aflopen, is de vraag. Er zijn namelijk veel factoren die ingrijpen onvermijdelijk maken. Denk aan zeespiegelstijging. Wel ontstaat er steeds meer ruimte voor dynamisch kustbeheer en zien we duindynamiek steeds meer terugkomen. Volgend jaar praten we gewoon weer verder. Dan hopelijk wél weer aan het strand.