Afwegingen bij vergunningverlening totaal concept 'pharmafilter'

Wanneer een zorginstelling of ziekenhuis een omgevingsvergunning nodig heeft, een zogenoemd type C bedrijf, dan wordt bij het verlenen van een omgevingsvergunning afwegingen gemaakt over de milieubelasting. Die afwegingen gaan over verschillende elementen, bijvoorbeeld de geluidbelasting maar ook het omgaan met afvalstoffen.

Beleidslijn van ministerie Infrastructuur en Waterstaat voor afvalstoffen bij casus pharmafilter

Bij plaatsing van een systeem als pharmafilter is er sprake van een vergunningplicht voor een omgevingsvergunning milieu. Het LAP is het toetsinskader voor een systeem als pharmafilter. Bij plaatsing van een systeem als pharmafilter moet dus ook worden bepaald of de verwerking van afvalstoffen m.b.v. een pharmafilter in overeenstemming is met het LAP. De wet milieubeheer geeft een voorkeursvolgorde. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat heeft hierover onderstaande beleidslijn opgesteld voor deze casus.

De volgende verwerkingsstappen die in een pharmafilter worden of kunnen worden uitgevoerd moeten daarbij beoordeeld worden:

1. Het verwerken van specifiek ziekenhuisafval met afvalwater in een pharmafilter

Pharmafilter wordt gezien als een waardevol systeem om de veiligheid en de hygiëne in het ziekenhuis te bevorderen. Het draagt bij aan een verbeterde waterkwaliteit ten opzichte van waterzuivering via RWZI, omdat het afvalwater vrij is van medicijnen en pathogenen. Voor risicovolle afvalstromen is het vanuit veiligheid en hygiënisch oogpunt een goede verwerkingsmethode. Het gezuiverde afvalwater bevat geen detecteerbare concentraties schadelijke stoffen en één tot enkele vervuilingseenheden per liter.

Conclusie
Deze verwerkingsstap kan worden toegestaan.

2. Swill/keukenafval mengen met specifiek ziekenhuisafval en afvalwater voor gezamenlijke verwerking in een pharmafilter

De minimumstandaard voor swill/GFT is composteren of vergisten gevolgd door recycling van het digestaat. Na verwerking in een pharmafilter moet het digestaat worden verbrand. Dit is een laagwaardigere verwerking dan de minimumstandaard in het LAP.

Afwijken van de minimumstandaard is vanuit het oogpunt van efficiënt grondstoffengebruik niet wenselijk.
Swill/keukenafval op risicovolle afdelingen heeft hoger besmettingsrisico. Dat is een reden om van minimumstandaard van het LAP af te wijken.
Vanuit het ministerie bestaat de zorg dat door logistiek gemak en energieopwekking alle swill/keukenafval wordt verwerkt. Dit is zeker niet de bedoeling.
In de omgevingsvergunning kan de verdeling tussen swill/keukenafval met en zonder besmettingsrisico’s worden meegenomen door enkel malers van de pharmafilter toe te staan op afdelingen waar sprake is van duidelijke besmettingsrisico’s.

Conclusie
Het mengen van swill/keukenafval met specifiek ziekenhuisafval voor verwerking in een pharmafilter kan uitsluitend worden toegestaan voor swill/keukenafval dat ontstaat op afdelingen waar sprake is van een evident besmettingsrisico.

3. Grijs afval mengen met specifiek ziekenhuisafval en afvalwater voor gezamenlijke verwerking in een pharmafilter

De minimumstandaard voor grijs afval (restafval van bedrijven) is verbranden als vorm van verwijdering. Aan de minimumstandaard wordt, na verwerking van dit afval in een pharmafilter, alsnog voldaan. Het gevaar bestaat wel dat te veel afvalstoffen worden beschouwd als grijs afval. Aan de scheidingsverplichtingen in het LAP/ het Activiteitenbesluit milieubeheer moet wel worden voldaan. Papier, kunststoffen e.d. moeten daarom wel gescheiden worden gehouden en worden niet verwerkt in de pharmafilter. Tenzij ook bij deze stromen besmettingsrisico’s spelen.

Conclusie
Verwerking in een pharmafilter van grijs afval kan worden toegestaan. De verplichting tot het gescheiden houden van bepaalde afvalstromen blijft wel bestaan en die stromen worden niet in de pharmafilter verwerkt.

4. Het gebruik van disposables en het mengen daarvan met specifiek ziekenhuisafval en afvalwater voor verwerking in een pharmafilter

Bij het gebruik van disposables zijn de volgende punten van belang:

In de producten die worden gebruikt, zoals de po’s en de urinalen, wordt alleen biologisch afbreekbaar plastic gebruikt dat is gemaakt uit reststromen.
Het gebruik van pharmafilter voorkomt het gebruik van een groot aantal WIVA vaatjes. Deze vaatjes worden gebruikt om het specifiek ziekenhuisafval veilig naar de Zavin te transporteren. WIVA vaatjes zijn tot dusverre altijd gemaakt uit aardolie omdat er zeer hoge eisen aan de vaatjes worden gesteld.
Het systeem van vermalen brengt een besparing van watergebruik dat nodig is bij het spoelen.
Er is geen wetgeving die het gebruik van biobased disposables verbiedt. Wel geldt op basis van het LAP de minimumstandaard composteren voor disposables die niet in aanraking zijn gekomen met SZA.
Het gebruik van disposables botst bovendien met het beleid van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat dat gericht is op het verminderen van niet-duurzame (wegwerp)producten.
Een zorg is dat het aantrekkelijk zal zijn voor ziekenhuizen om meer wegwerpartikelen te gebruiken om de energieopbrengst van de pharmafilter te stimuleren en/of vanwege het logistieke gemak.
Vanuit een hygiënisch oogpunt is het nodig of wenselijk dat op sommige plaatsen in het ziekenhuis wegwerp producten worden gebruikt. In het geval van de pharmafilter, kan het gebruik van biobased po’s en urinalen kruisbesmetting voorkomen.
In de omgevingsvergunning kan de verdeling tussen biobased disposables met en zonder besmettingsrisico’s worden meegenomen door enkel malers van de pharmafilter toe te staan op afdelingen waar sprake is van duidelijke besmettingsrisico’s.

Conclusie
Het mengen van biobased disposables met specifiek ziekenhuisafval voor verwerking in een pharmafilter kan uitsluitend worden toegestaan voor biobased disposables die in aanraking komen met risicovolle stoffen of afvalstoffen, of ingezet worden op afdelingen met een besmettingsrisico.

Verdere afwegingen over de omgevingsvergunning

Hergebruik gezuiverd afvalwater.

Het gezuiverde afvalwater bevat geen detecteerbare concentraties schadelijke stoffen en één tot enkele vervuilingseenheden per liter.

Het water is geschikt voor proceswater en zou daarvoor kunnen worden ingezet. In de huidige situaties wordt dit milieuvoordeel teniet gedaan door lozing op het vuilwaterriool. Als hergebruik niet mogelijk is door grote investeringen dan zou lozing op het schoonwaterriool beter zijn dan lozing op het vuilwaterriool.

afwijken minimumstandaard LAP

Voor een afwijking van het LAP is een speciale procedure, zie paragraaf 3.7 van het LAP. Men kan een verzoek indienen via helpdesk afvalbeheer. Uit onderzoeken lijkt verwerking in eigen vergistingsinstallatie met energieterugwinning ook rendabel te zijn. Dit kan een afweging zijn om af te wijken van het LAP. Zie STOWA, stichting rioned; 2015-07 Rapport “Huishoudelijke voedselresten in de afvalwaterketen”.

Afwijking Activiteitenbesluit (bij type B-bedrijven)

Bij ziekenhuizen en zorginstellingen die niet vergunningplichtig zijn staat in het Activiteitenbesluit hoe men om moet gaan met Afvalstoffen. Dit staat in paragraaf 2.5 van het Activiteitenbesluit. In het Activiteitenbesluit zijn de beginselen van de Wm en het LAP uitgewerkt. In de paragraaf zijn de scheidingsregels opgenomen. In de activiteitenregeling is in bijlage 11 een lijst opgenomen van stoffen die apart moeten worden gehouden .

Bedrijven kunnen verzoeken om af te wijken van het Activiteitenbesluit.

Het bedrijf moet aantonen dat een gelijkwaardig alternatief wordt bereikt op een andere manier dan voorgeschreven. Het bevoegd gezag moet vooraf instemmen met zo'n afwijking. Dat geldt bijvoorbeeld bij de scheidingsvoorschriften in de afval paragraaf. Het bevoegd gezag moet bepalen of afgeweken kan worden van het LAP in het bijzondere geval.