Goed jaar voor zeegrasherstel Waddenzee

Gepubliceerd 9 september 2023

De oppervlakte van het zeegrasveld bij Griend in de Waddenzee is afgelopen jaar weer gegroeid. In 2022 groeide het veld al naar zo’n 650 ha, nu is de teller over de 1250 ha gegaan. Ook het aantal planten is gegroeid: van 1 miljoen naar ongeveer 1,2 miljoen.

Voor het creëren van zelfredzame zeegrasvelden is veel kennis en expertise nodig. Daarom werken Witteveen+Bos, Rijksuniversiteit Groningen, The Fieldwork Company en Altenburg & Wymenga aan het 5-jarige zeegrasherstelproject. Dit doen zij in opdracht van Rijkswaterstaat.

Zeegras in een dun laagje water. Eronder zand, lichtgekleurd. Bodem van de Waddenzee.
Zeegras

Spectaculaire groei

Afgelopen periode hebben de onderzoekers veel metingen verricht om het zeegrasveld bij Griend, een eiland tussen Terschelling, Vlieland en Harlingen, goed in kaart te brengen.

Dat het veld weer is gegroeid is bijzonder, aldus onderzoeker Laura Govers van de RuG. ‘Het veld is zowel in areaal als in aantal planten uitgebreid. Dit is het grootste herstellende zeegrasveld ter wereld.’

Planten zijn kleiner

Het zeegrasveld is weliswaar gegroeid, maar ten opzichte van 2022 zijn de planten die er zijn, veel minder groot. ‘Ik denk dat de meeste planten inderdaad zo’n 5 keer kleiner zijn, dan in 2022’, weet Govers.

Veldonderzoeker Jannes Heusinkveld van The Fieldwork Company voegt toe: ‘De planten in de donorpopulaties in Duitsland hebben ongeveer dezelfde grootte. Het lijkt dus echt een seizoenstrend te zijn.’

Zoektocht nieuwe geschikte locaties

Naast het zeegrasveld bij Griend is dit jaar ook voor het eerst op 4 andere locaties zeegras gezaaid en aangeplant. Hier is ook een wisselend beeld te zien. Bij Schiermonnikoog zijn de planten niet goed opgekomen of zijn reeds verdwenen.Bij Terschelling en Texel komen planten op en blijven ze staan. Bij Ameland is de groei van zeegras spectaculair. De planten zijn goed opgekomen en groeien nu goed door. De dichtheid en de planten zijn zelfs groter dan op Griend.

Klein zeegras

Naast de zoektocht naar nieuwe locaties voor zeegras, is dit jaar ook extra aandacht gegeven aan de terugkeer van klein zeegras. Wat klein zeegras bijzonder maakt, is dat het in tegenstelling tot groot zeegras, meerjarig is en ook in de winter blijft. Klein zeegras vertolkt hierdoor een belangrijke functie als biobouwer.

Verder onderzoek

De data die zijn verzameld door de metingen en de veldinspecties worden de komende tijd verder uitgewerkt en nader bestudeerd. Voor het einde van 2023 komt er dan een rapportage van. Op basis daarvan bekijkt het consortium samen met Rijkswaterstaat en stakeholders wat de precieze aanpak wordt voor volgend jaar.

Zeegrasherstel

Zeegras komt van oudsher voor in de Waddenzee en de Zuiderzee. Zoveel dat er een heuse zeegrasindustrie bestond voor ondergedoken zeegras, zoals langs het Wieringermeer. Zeegras werd onder meer gebruikt als isolatiemateriaal en bij het versterken van dijken.

Vanaf het dichten van de Afsluitdijk is zeegras grotendeels verdwenen. Niet alleen door het veranderen van de zeestromen, maar ook door de slechtere waterkwaliteit, bodemberoering en ziektes.

Kaderrichtlijn Water

Zeegrasherstel is als doel opgenomen in de Kaderrichtlijn Water (KRW). Rijkswaterstaat heeft nu de opgave om daar aan te werken, zowel in de Waddenzee als de Zeeuwse Delta.

Zeegras biedt veel voordelen, zo legt het onder meer ronddwarrelend slib vast, vormt het leefgebied voor vis en slakken, en legt het veel CO2 vast.

Overzichtsfoto van een groot stuk waddenzee tijdens laag water waardoor er maar een dun laagje water staat. In dat dunne laagje water zie je her en der verspreid wat pollen zeegras.
Overzichtsfoto van zeegras bij Griend

Bron: Rijkswaterstaat