Waterschap Scheldestromen houdt watersysteem zo veel mogelijk gevuld

In samenwerking met terreinbeheerders wordt oppervlaktewater in de veengebieden Ganzengebied De Poel (omgeving Goes) en Yerseke Moer gepompt om onomkeerbare schade te voorkomen.

De werkwijze binnen het waterbeheer is preventief aangepast op mogelijke droogte deze zomer. Bestuurder Wim van Gorsel: 'Kennis en ervaring uit eerdere, droge jaren leert om nog meer pro-actief te handelen.' Naast het vroegtijdig vasthouden van water, wordt water zo goed mogelijk verdeeld over het gebied en wordt gezuiverd afvalwater eerder benut om schade door droogte te voorkomen of te beperken. Van Gorsel: 'Ons belang is dat het watersysteem zo lang mogelijk gevuld blijft en dat we voorkomen dat sloten droog vallen. Zo kunnen we zo veel mogelijk onomkeerbare schade aan bodem, plant en dier beperken.'

Werkwijze

Per gebied wordt gekeken hoe het beschikbare water kan worden verdeeld. Via de gemalen wordt zo min mogelijk water naar buiten afgevoerd. Er wordt eerst gekeken of het ook in naastgelegen gebieden kan worden ingezet om die gebieden op peil te brengen. Dit kan door gewijzigde instellingen van een gemaal, maar ook door het tijdelijk plaatsen van pompen om het water in een naastgelegen gebied te brengen. Gezuiverd afvalwater van rioolwaterzuiveringen wordt als het nodig is via sloten geleidelijk teruggebracht in het watersysteem totdat wateren weer op peil zijn. Met terreinbeheerders in Zeeland wordt gekeken of het gewenst is en hoe het beschikbare water benut kan worden om schade in veengebieden te voorkomen.

Door het op peil houden van het watersysteem wordt:

• bodemdaling door oxidatie van veen of klink en zetting van klei voorkomen;
• verzilting tegengegaan;
• (zoet) water zo veel mogelijk vastgehouden en via sloten en gemalen zo ver mogelijk in het watersysteem verspreid.

Kwantiteit

Van Gorsel: 'Klimaatverandering is voor het waterschap dagelijkse praktijk. Of het nu kleddernat of kurkdroog is, we willen dat het waterbeheer in balans is. Zeeland blijft afhankelijk van het water dat er is, maar we kunnen het beschikbare water op sommige plekken wel anders verdelen. Niet overal, maar vooral lokaal kunnen we daarvan profiteren.'

Alle maatregelen worden genomen om het water in sloten op peil te houden, niet om extra water te bieden dat uit de sloot onttrokken mag worden. Mensen die in het bezit zijn van een watervergunning, mogen water uit de sloot onttrekken totdat het streefpeil, dat in de vergunning vermeld staat, bereikt wordt. De onttrekker van water is verantwoordelijk voor het beoordelen van de waterkwaliteit voor het doel waarvoor het eventueel gebruikt wordt.

In de Waterwet is de verdringingsreeks opgenomen, hierin wordt aangegeven hoe het beschikbare water bij schaarste kan worden ingezet. De verdringingsreeks geeft een volgorde van maatschappelijke en economische behoeften die bepalend is voor het verdelen van het beschikbare oppervlaktewater.

Kwaliteit

Ook de waterkwaliteit heeft te lijden onder aanhoudende droogte. De watertemperatuur is opgelopen en de hoeveelheid water neemt af waardoor zuurstoftekort of een algenbloei negatieve gevolgen kan hebben. Op sommige plaatsen verandert de samenstelling van het oppervlaktewater door het inlaten van gezuiverd afvalwater. Via onder andere een monitoringsprogramma waarbij regelmatig verschillende stoffen gemeten worden, houdt het waterschap de waterkwaliteit nauwlettend in de gaten.

Tussenin

Tot nu toe zit de zomer van 2023 tussen de droge zomers van 1976 en 2018. Ondanks het extreem natte voorjaar, is het neerslagtekort in Zeeland opgelopen tot 200 tot 240 millimeter. Dat is iets hoger dan het landelijk gemiddelde van 180 millimeter. In enkele gebieden in Zeeland kan zoet water worden ingelaten uit het Volkerak Zoommeer waardoor water via het watersysteem van sloten kan worden aangevoerd. Dit is in het oosten van de provincie, op Tholen en Sint Philipsland en de Reigerbergsche polder bij Rilland.

Van Gorsel: 'Waar waterschappen vroeger vooral ingesteld waren op het afvoeren van overtollig water, is het vasthouden van water tegenwoordig minstens zo belangrijk. Naast het vasthouden van water, kiest het waterschap nu bewust voor het op peil houden van het watersysteem, zodat schade door het droogvallen van sloten, kreken en vijvers beperkt wordt.'

Bron: Waterschap Scheldestromen