Resultaten Platform Rivierkennis 2019

Nu 2019 op z’n einde loopt, kijken we terug op een succesvol jaar van kennisontwikkeling voor de rivieren. Door het Programma Overleg Rivieren is hard gewerkt aan de vraaggestuurde kennisontwikkeling op vijf kennisvelden. De programmering voor 2020 is bijna afgerond. Ook worden de ‘Verhalen van …’ aangevuld met zowel het thema ‘Beleven en benutten’ als het ‘thema sediment. Op basis van de nieuwe kennis zijn de eerste RWS adviezen voor de Maas over Systeemmaatregelen en Zomerbedverdieping met succes afgegeven. Lees verder voor een korte terugblik op 2019 en een doorkijkje naar de plannen van het Platform Rivierkennis voor 2020.

Dorst naar kennis

2019 zit er bijna op. De hoogste tijd om te inventariseren welke vragen er dit jaar zijn gesteld en beantwoord. Na de inhaalslag van 2018 zijn het afgelopen jaar iets minder vragen binnengekomen: 71 in totaal. Toch is duidelijk dat de dorst naar nieuwe kennis blijft. Opmerkelijk is de toegenomen vraag op het kennisveld waterkwaliteit en natuur. Het lijkt er sterk op dat de impuls van PAGW (Programmatische Aanpak Grote Wateren) aan natuur en ecologie doorklinkt in de behoefte aan kennis op dit terrein. Hoewel er momenteel veel innovatie gaande is op het kennisveld bevaarbaarheid (denk aan de blauwe golf en CoVadem), blijft het aantal kennisvragen achter. Vermoedelijk heeft dit te maken met het aantal collega’s dat zich hiermee kan bezighouden. Gelukkig kun je het hele jaar door vragen indienen. Heb je nog een kennisvraag? Trek de stoute schoenen aan en stel je vraag!

Wil je zelf een vraag indienen, maar heb je geen goed zicht op het proces? Kijk dan naar het overzicht of neem contact op met een van de vraagcoördinatoren.

Het overzicht van de in 2019 beantwoorde vragen is nog niet compleet (zie de tabel onderaan deze tekst). Er volgen nog een aantal antwoorden rond de jaarwisseling. Deze kun je vinden in de volgende nieuwsbrief.

Programmering vraaggestuurde kennis 2020

Voor 2020 hebben 21 vragen prioriteit gekregen om te worden beantwoord. Op de drempel van het nieuwe jaar wordt nog hard gewerkt om deze ook allemaal onder te brengen in projecten en programma’s. Belangrijke thema’s zijn klimaatverandering met kennisopbouw over verzilting en waterverdeling en bevaarbaarheid bij droogte. Maar ook ijsvorming en het veranderen van een hoogwatergolf. Ecologen willen aan de slag met het thema voedselweb van de rivier.

Naast de geprioriteerde vragen wordt ook een aantal andere vragen opgepakt (24), omdat ze bijvoorbeeld mooi meegenomen kunnen worden in een lopend project. We zien dat op het kennisveld morfologie en sediment een inhaalslag wordt gemaakt (17 geprogrammeerde vragen). Het programma Morfologie Maas wordt door het Platform Rivierkennis gestart in 2020, en pakt veel gestelde vragen op. Vragen over morfologie en sediment vormen ongeveer de helft van het totaal aantal geprogrammeerde vragen.

Systeemkennis

In 2017 en 2018 zijn het ‘Verhaal van de Rivier’, ‘Verhaal van de Maas’ en het ‘Verhaal van de Rijnmaasmonding’ verschenen. Om hier een extra dimensie aan te geven, zijn ze nu uitgebreid met het thema ‘Benutten en beleven’. Ook wordt aan een ‘Verhaal van het sediment’ gewerkt. Zodra deze producten zijn afgerond, worden ze onder je aandacht gebracht. Op basis van de door deskundigen geschreven verhalen, wordt in 2020 gewerkt aan een beheerdersperspectief (eerder visie genoemd). Begin volgend jaar start de ontwikkeling van het ‘benodigd kennisniveau’ voor beheer, beleid en uitvoering. Het benodigd kennisniveau zal inzichtgeven in welke kennis wij als RWS nodig hebben voor onze taken en waar de kennisleemtes zitten. Dit helpt bij de prioritering en programmering van kennisvragen en geeft een beeld van de benodigde kennisontwikkeling op lange termijn.

Accenten voor 2020

In 2020 gaat het Platform Rivierkennis door met vraaggestuurde kennisontwikkeling, het ontwikkelen en borgen van systeemkennis en het geven van systeemadviezen. Om zowel de ontwikkeling als de verspreiding van kennis te verbeteren, willen wij de communicatie naar een hoger plan tillen. Het nieuwe jasje van onze nieuwsbrief geeft blijk van dat voornemen. Ook wordt gekeken of intra- en internet bij het ontsluiten en verspreiden van kennis een grotere rol kunnen krijgen. De ervaringen met de eerste Productendag in oktober waren zo positief dat in 2020 weer een editie wordt georganiseerd. Lees hier over de Productendag 2019.

Opgeleverde kennisproducten van vragen uit 2019 en een paar uit 2018:

Vraag/titel

Productlocatie

Contactpersoon

Het effect van kribverlaging op ijsdammen.

Product op te vragen bij rivierkennis@rws.nl

Arjan Sieben (vraagsteller: Wouter Rozier)

Voorspellen van het gedrag van dynamische Maas- en IJsseloevers

Afstudeeronderzoek op te vragen bij rivierkennis@rws.nl. Onderzoek wordt vervolgd.

Arjan Sieben

Meetverslag stroming in uiterwaarden en aanpak vervolgonderzoek.

Product op te vragen bij rivierkennis@rws.nl. Onderzoek wordt vervolgd.

Wout de Vries

Heeft het verbod op palingvisserij een significant effect gehad op visserij-druk op schubvis?

Binnenkort beschikbaar op kennisplein, op te vragen bij rivierkennis@rws.nl

Karin Stone (vraagsteller: Nick Schoone)

Kunnen watersnelheden, debieten, zoutgehaltes en sediment gecombineerd worden gemonitord?

Tussenproduct op te vragen bij rivierkennis@rws.nl

Arjan Sieben (vraagsteller: Sacha de Goederen)

Onderzoek naar dynamisch stuwbeheer (Maas)

Product binnenkort beschikbaar.

Hans Brinkhof, Daan Duijsings

Kan hout worden toegepast voor het opvullen van erosiekuilen?

Thesis Mario van den Berg, Thesis Roland Rubaij Bouman en onderzoeksrapport binnenkort beschikbaar op kennisplein, op te vragen bij rivierkennis@rws.nl

Arjan Sieben (vraagsteller: Pim Neefjes)

Wat is de kans van voorkomen van een bepaalde Rijnafvoer per maand?

Product op te vragen bij rivierkennis@rws.nl

Hendrik Buiteveld (vraagsteller: Karin Stone)

Diverse onderzoeken uit RiverCare

Voor meer informatie zie RiverCare of vraag Ralph Schielen.

Ralph Schielen

Onderzoek naar slipsliding ofwel het 'dwarshellingseffect'

PhD-onderzoek Anne Baar

Extern onderzoek

Wat is het effect van grootschalige rivierverruiming op de bodemerosie van de Waal?

Beschikbaar op kennisplein

Ralph Schielen

Wat is het effect van rivierverruiming op de afvoercapaciteit en waterstanden op de Niederrhein?

Beschikbaar op kennisplein.

Ralph Schielen

Numerieke Rivierenlab

Zie voor meer informatie Rivierenlab.

Ralph Schielen

Welke onderzoeken/pilots lopen er op het gebied van sedimentmanagement?

Product op te vragen bij rivierkennis@rws.nl

Matthijs Boersema

Implementatie van een oplossing voor een fundamenteel probleem in DFlow-FM/Delft3D

Beschikbaar op kennisplein.

Ralph Schielen (vraagsteller: Kees Sloff, Deltares)

Wat zijn de kansen voor kwelgevoede natte natuur in de uiterwaarden van de Rijntakken?

Afstudeeronderzoek Niels Barts en Bob van Swaay.

Margriet Schoor, Luc Jans

De ecologische kansen voor een ander stuwbeheer in de Nederrijn

Onderzoeksrapport beschikbaar.

Luc Jans