Impact klimaatverandering op ecologie rivieren
Wat is het effect van klimaatverandering op de waterkwaliteit en ecologie van rivieren? Die vraag werd gesteld door het Deltaprogramma Zoetwater (DPZ) voor de Knelpuntenanalyse Zoetwater. Tegelijkertijd speelde deze vraag bij de Programmatische Aanpak Grote Wateren (PAGW) voor hoog- en laagwater. RWS WVL in de persoon van Jackie Straathof (ecoloog bij Waterkwaliteit en Natuurbeheer) was intermediair en Deltares, Wageningen Environmental Research (WEnR) en verschillende andere experts traden op als kennisleverancier.
Creatieve oplossing
De analyse van de effecten van klimaatverandering vroeg om een onconventionele aanpak. Er is daarbij creatief gebruikgemaakt van data (onder andere Scheepvaart 100 jaar en KRW Verkenner). Maar niet alle noodzakelijke ruwe data waren voorhanden. Zo ontbrak een model dat het effect van waterpeil op de natuur liet zien. Met experts is daarop een creatieve oplossing bedacht die teruggreep op fundamentele ecologische kennisregels. Deltares heeft deze benadering later in een model verwerkt.
Maak wat haalbaar is
De inspanningen resulteerden uiteindelijk in nieuwe kennis en inzichten over waterplanten in de rivieren. Deze is ontstaan door het koppelen van ecologische kennisregels aan veranderingen in de waterhuishouding. Die kennis maakt het mogelijk om de huidige potentiële situatie te vergelijken met een toekomstige situatie. Dit maakt dat ook ‘niet-ecologen’ de resultaten als bruikbaar zien. Een belangrijke conclusie is ‘maak wat haalbaar is’. En er waren ook leermomenten: begin niet te groot en te ambitieus en voorkom dat RWS en IenW verschillende methoden gebruiken.
Resultaten
Resultaten voor de kennisvragers: voor Deltaprogramma Zoetwater is de effectmodule natuur ingevuld, er is nu een bruikbare methodiek beschikbaar en de resultaten en ontwikkelde kennis zijn ook te gebruiken door economen en waterbouwers. Ten slotte kan ‘uitdaging natuur’ volwaardig en onderbouwd worden meegenomen in de afweging binnen diverse programma’s zoals Integraal Riviermanagement en Klimaatbestendige Netwerken.
Met dank aan Jackie Straathof